Poznań. Trzech polskich matematyków złamało niemiecką Enigmę

25. stycznia obchodzimy w Polsce Dzień Kryptologii, ustanowiony w 75. rocznicę złamania szyfru Enigma, czego dokonali w grudniu 1932 roku trzej polscy matematycy i kryptolodzy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski.
Wczoraj w Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu zaprezentowano polską replikę maszyny szyfrującej. To jedyny w kraju publicznie prezentowany egzemplarz. Powstał on we Francji w latach 1940-1942.
Użyczony przez Muzeum Historii Polski eksponat to unikatowa, polska replika niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Polacy zbudowali jeszcze przed wojną około 50 takich urządzeń, które razem z cyklometrem, bombą kryptologiczną czy płachtami Zygalskiego umożliwiały szybkie odczytywanie niemieckich depesz. W 1939 roku kilka replik Enigmy przekazano zachodnim sojusznikom, resztę po agresji Hitlera na Polskę zniszczono.
Centrum Szyfrów Enigma stawia sobie za cel prezentację – rotacyjnie – różnych modeli Enigmy. Pierwszym pozyskanym na ekspozycję CSE w ubiegłym roku egzemplarzem Enigmy była jej wersja cywilna, pochodząca ze zbiorów Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.
Enigma ze zbiorów Muzeum Historii Polski, którą można podziwiać w CSE do czerwca tego roku, powstała już po ewakuacji Polskiego Biura Szyfrów do Francji. Służyła do odczytywania depesz szyfrowanych Enigmą. Została zbudowana we Francji w latach 1940-42, w oparciu o projekt inżynierów związanych z Biurem Szyfrów – Antoniego Pallutha i Edwarda Fokczyńskiego z przedwojennej firmy AVA.
Jej elementy, wyprodukowane w podparyskiej firmie według polskiego projektu, zostały złożone w całość przez inżynierów Biura Szyfrów. Po zajęciu tzw. Francji Vichy przez III Rzeszę maszynę ukryto. Po II wojnie światowej urządzenie przewieziono do Wielkiej Brytanii.
Egzemplarz ten znalazł się następnie w zbiorach Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. W 2020 roku dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego stał się własnością Muzeum Historii Polski.