Sandomierz. Muzeum Okręgowe przekształcone w Muzeum Zamkowe
Od 1 stycznia 2022 roku Muzeum Okręgowe w Sandomierzu zmieni nazwę na Muzeum Zamkowe w Sandomierzu i będzie miało dwóch organizatorów – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Województwo Świętokrzyskie.
Aneks do umowy o współprowadzeniu, wprowadzający zmiany, podpisali dziś dotychczasowi współorganizatorzy: wicepremier Piotr Gliński oraz przedstawiciele gminy Sandomierz, powiatu sandomierskiego i województwa świętokrzyskiego.
–To szczególna chwila, druga już dzisiaj decyzja, bardzo istotna dla województwa świętokrzyskiego – podniesienie rangi, ale przede wszystkim wzmocnienie Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, które staje się Muzeum Zamkowym. Poprzez zmianę nazwy symbolicznie odnosimy się do tego, że Zamek Sandomierski był Zamkiem Królewskim, o czym warto pamiętać – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.
Zamek w Sandomierzu zbudowano na miejscu pierwotnej warowni istniejącej na wzgórzu co najmniej od X w. Badania archeologiczne potwierdziły istnienie pierwotnego grodu. W 1139 roku – kiedy Sandomierz został stolicą księstwa dzielnicowego, a gród rezydencją książęcą – musiał być rozbudowany. Ówczesny książęcy gród otoczony był drewniano-ziemnym wałem oraz systemem zasieków ze skośnie wbitych pali. Od strony wysoczyzny przekopano fosę.
Mieściła się tu kasztelania a od przełomu XII-XIII wieku – stolica księstwa dzielnicowego. W XIV wieku Kazimierz Wielki wykorzystał miejsce grodu pod budowę murowanego zamku, który prawdopodobnie w tym okresie został połączony z murami miejskimi. Wieża południowo-zachodnia, która króluje nad ulicą Zamkową, została wybudowana w 1480 roku. W 1525 roku zamek przekształcony został w rezydencję renesansową według projektu Benedykta zwanego „Sandomierzaninem”. Później był jeszcze wielokrotnie przebudowywany.
W 1656 roku zamek sandomierski został wysadzony w powietrze przez wycofujących się z miasta Szwedów. Ocalało jedynie skrzydło zachodnie. Od połowy XVII wieku w zamku nie rezydowali królowie ani nawet starostowie sandomierscy. Zamek stał się przede wszystkim budynkiem użyteczności publicznej. Po 1795 roku Austriacy przeznaczyli zamek na sąd i więzienie, natomiast dziedziniec zamkowy otoczono półkoliście biegnącym murem. Na dziedzińcu zamkowym zachowała się stara studnia a pod powierzchnią fundamenty kazimierzowskiego zamku. Więzienie zlikwidowano w 1959 roku. Obecnie zamek jest siedzibą Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
Zdjęcie: Fb/Muzeum Okręgowe w Sandomierzu