Sztokholm. Nobel dla Sienkiewicza za jego geniusz

10 grudnia 1905 r. Henryk Sienkiewicz otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Nagroda została przyznana za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu” oraz „rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.

–W każdym narodzie rodzą się geniusze, w których geniusz narodu skupia swoje siły. Stoją wobec świata jako reprezentanci ducha narodu. Strzegą pamiątki narodu z dni dawnych, ale na to, by wzmocnić jego nadzieje przyszłości. (…) Takim reprezentantem swojego narodu jest Henryk Sienkiewicz – pisano w „Kraju” po otrzymaniu przez Henryka Sienkiewicza Literackiej Nagrody Nobla.

Jako pierwszy wniosek o przyznanie Henrykowi Sienkiewiczowi Literackiej Nagrody Nobla złożył profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Akademii Umiejętności w Krakowie – Stanisław Tarnowski w styczniu 1901 r. Tak pisał w liście do Przewodniczącego Komitetu Noblowskiego: „(…) pozwalam sobie zwrócić uwagę komitetu i Pańską, Panie Przewodniczący, na dzieło, które wydaje mi się spełniać w sobie wszelkie warunki wymagane przez założyciela co do czwartej części konkursu – „dzieło literackie najwybitniejsze poprzez swój charakter, w znaczeniu idealizmu”. Tym dziełem jest Quo vadis”.

Warto dodać, że w 1905 r. do nagrody nominowano kilkunastu innych pisarzy, w tym Lwa Tołstoja i Elizę Orzeszkową.

Ale to jeszcze nie koniec. Dwa lata wcześniej także 10 grudnia 1903 roku Maria Skłodowska-Curie odebrała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Osiem lat później otrzymała to samo wyróżnienie w dziedzinie chemii.