Lepanto. Nie odwaga, nie broń, nie dowódcy, ale Maria różańcowa uczyniła nas zwycięzcami

7 października w Kościele Rzymsko – Katolickim wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Różańcowej. Zostało ono ustanowione na pamiątkę zwycięstwa floty chrześcijańskiej nad wojskami tureckimi, odniesionego pod Lepanto 450 lat temu. Leon XIII w 1885 zalecił, by w kościołach odmawiano różaniec przez cały październik.
Bitwa pod Lepanto stoczona 7 października 1571 na południowy zachód od Lepanto pomiędzy Imperium Osmańskim a Ligą Świętą, zakończyła się zwycięstwem chrześcijan. Bój pod Lepanto był jedną z najkrwawszych bitew morskich w dziejach świata.
Lepanto, obecnie Nafpaktos, jest położone w środkowej Grecji. Jest to port u wejścia do Zatoki Korynckiej. W 1571 roku flota Świętej Ligi pod dowództwem księcia Jana Austriackiego pokonała pod Lepanto flotę turecką w jednej z największych bitew morskich w dziejach świata.
Każda ze stron miała ponad 200 okrętów, z niewielką przewagą strony muzułmańskiej. Dysponujące silną artylerią jednostki Świętej Ligi, stosując umiejętną taktykę, odniosły zwycięstwo, niszcząc przy tym lub zdobywając ponad połowę okrętów wroga. W bitwie wziął udział 24-letni Miguel de Cervantes, późniejszy autor Don Kichota.
Podczas bitwy Cervantes wykazał się niezwykłą odwagę. Pomimo trawiącej go gorączki nie zgodził się na pozostanie pod pokładem i przyłączył się do walczących. Trafiły w niego trzy kule. Dwie raniły go w szyję, trzecia zmiażdżyła mu lewą rękę, która na zawsze pozostała bezwładna.
Zwycięstwo pod Lepanto papież Pius V przypisał wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny, a dzień 7 października ogłosił świętem Matki Boskiej Zwycięskiej. Jego następca Grzegorz XIII zmienił nazwę na święto Matki Boskiej Różańcowej.
Tak opisał w jednej z encyklik rolę różańca w zwycięstwie pod Lepanto papież Leon XIII:
„Skuteczność i moc tego nabożeństwa ujawniły się w XVI w., kiedy potężne siły tureckie zagrażały niemal całej Europie, chcąc narzucić jej jarzmo przesądów i barbarzyństwa. W owym czasie Najwyższy Pasterz, św. Pius V, po obudzeniu wśród wszystkich władców chrześcijańskich gorliwości do wspólnej obrony, zabiegał z wielką żarliwością o uzyskanie dla chrześcijaństwa łaski najpotężniejszej Matki Bożej.
Dał niebu i ziemi tak szlachetny przykład, że zgromadził wokół siebie wszystkie umysły i serca ówczesnej epoki. Rycerze wierni Chrystusowi, którzy przygotowywali się do złożenia ofiary ze swego życia i krwi w walce za wiarę i za swoją ojczyznę, bez lęku wypłynęli w morze, by zewrzeć się z nieprzyjaciółmi nie opodal Zatoki Korynckiej.
Tymczasem ci, którzy nie byli zdolni do włączenia się z nimi do boju, uformowali armię pobożnych suplikantów, którzy wzywali Maryję i jednym głosem pozdrawiali Ją słowami różańca, błagając Matkę Bożą o wielkie zwycięstwo dla walczących towarzyszy. Najpotężniejsza Pani udzieliła im swej pomocy, bowiem w bitwie morskiej, jaka rozegrała się w pobliżu Wysp Echinades, flota chrześcijańska odniosła bez poważniejszych strat wspaniałe zwycięstwo, które całkowicie rozgromiło nieprzyjaciela”.
Wenecjanie po zwycięskiej bitwie wznieśli w swym mieście kaplicę Matki Bożej Różańcowej, a na jej ścianach wypisali słowa, które przeszły do legendy: „Non virtus, non arma, non duces, sed Mariae Rosiae victores nos fecit” – „Nie odwaga, nie broń, nie dowódcy, ale Maria różańcowa uczyniła nas zwycięzcami”.
Bitwa pod Lepanto miała zadecydować o losach ówczesnego świata.