Warszawa. Porucznik Tarzan wrócił do Ojczyzny

Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych poinformował, że odbyło się spotkanie w sprawie organizacji uroczystości pogrzebowych ppor. Tomasza Wójcika, ps. Tarzan, bohaterskiego żołnierza AK, NOW i NSZ, którego prochy powróciły do Ojczyzny. Uroczysty pogrzeb w asyście wojskowej i z pełnymi honorami odbędzie się 11 lipca 2021 r. w Ćmielowie.

1 lutego 2021 roku urna z prochami ppor. Tomasza Wójcika, ps. Tarzan została przetransportowana samolotem z Chicago w USA do Polski. Obecnie trwają przygotowania do pogrzebu państwowego Bohatera Ziemi Świętokrzyskiej.

Jaka była historia wojennych losów ppor. Tarzana?

Tomasz Wójcik 1 listopada 1939 r. został zaprzysiężony w szeregach Służby Zwycięstwu Polski. Przyjął pseudonim „Tarzan” [czyt.: tażan]. Tak na imię miał jego koń w CWKaw. w Grudziądzu. Od początku służby w SZP, a po 13 listopada 1939 r. – w Związku Walki Zbrojnej, pełnił funkcję komendanta placówki SZP–ZWZ w Zawichoście. Oficjalnie w tym czasie pracował jako karbowy w majątku Sobótka Szlachecka, należącym do rtm. rez. kaw. Karola Wickenhagena „Poboga” , oficera kawalerii Wojska Polskiego i żołnierza ZWZ–AK.

Od 30 listopada 1942 r. do 10 kwietnia 1943 r. pełnił funkcję „inspektora sekcji konnej w powiecie sandomierskim” (wynika to z jego jedynych zachowanych akt weryfikacyjnych złożonych w Komisji Weryfikacyjnej Żołnierzy AK w Obozie Polskich oficerów w Murnau w październiku 1945 r.). W ten sposób prawdopodobnie opisał oficjalnie swój udział w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej, a następnie w Narodowych Siłach Zbrojnych, do których odszedł z AK. Funkcja taka nie występowała w strukturach AK. Inspektor był zwierzchnikiem inspektoratu (dwóch lub kilku obwodów) i była to funkcja pełniona przez wyższych oficerów na szczeblu pośrednim pomiędzy komendami obwodów a komendą okręgu w AK.

Natomiast od 10 kwietnia 1943 r. był dowódcą oddziału partyzanckiego, o czym świadczą wspomnienia m.in. byłych członków Batalionów Chłopskich. Ostatecznie latem 1943 r. od komendanta Obwodu AK Sandomierz otrzymał polecenie powrotu do Armii Krajowej. Miał dołączyć do Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” pod dowództwem por. Jana Piwnika „Ponurego”. Na kilka dni przed wyruszeniem w Góry Świętokrzyskie przeprowadził akcję, która przybrała nieoczekiwany obrót i dość zaskakujący rezultat. Z meldunków wywiadu AK wynika, że akcję pod Ożarowem przeprowadził jeszcze „pod szyldem” NSZ.

26 sierpnia 1943 r. w Ożarowie zatrzymano kilkunastu mieszkańców. Wywiezieni zostali ostatecznie do więzienia w Opatowie. Oddział wachm. „Tarzana” zorganizował zasadzkę na szosie ostrowieckiej, w którą przypadkowo wpadły dwa niemieckie auta. W wyniku nieplanowanego starcia na szosie pod Ożarowem zginął Generalleutnant Kurt Renner, dowódca 174 Rezerwowej Dywizji Wehrmachtu oraz 7 oficerów i żołnierzy z jego sztabu.

8 września 1943 r. oddział wachm. „Tarzana” dołączył na Wykusie do Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”, wchodząc w skład Armii Krajowej. Z części konnej został zorganizowany zwiad konny. Część spieszona utworzyła pluton w I Zgrupowaniu. Z oddziałami „Ponurego” wachm. Wójcik przeszedł cały szlak bojowy do rozformowania na zimowe „meliny”. W połowie listopada 1943 r. powrócił w Opatowskie, gdzie przebywał do lutego 1944 r.

Wraz z wiosną żołnierze powrócili do Oddziału Partyzanckiego 2 Pułku Piechoty Legionów AK pod dowództwem cichociemnego por. Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Do końca czerwca 1944 r. pełnił funkcję dowódcy zwiadu konnego OP 2 pp Leg. AK.

Na początku lipca wachm. Wójcik zorganizował akcję na niemiecki transport z amunicją w okolicy Ćmielowa. Do jego przeprowadzenia z OP 2 pp Leg. AK został wydzielony oddział, na który 7 lipca 1944 r. w Woli Grójeckiej Niemcy zorganizowali obławę. W jej wyniku zginęło od 32 do 37 żołnierzy AK. Obława prawdopodobnie została sprowokowana donosem do Żandarmerii, jakoby we wsi przebywać miał oddział komunistyczny. Po tym wydarzeniu „Tarzan” został rozkazem skierowany do dyspozycji dowódcy oddziału i do końca walk kampanii 1944 r. służył w 2 kompanii I batalionu 2 pp Leg. AK, walcząc we wszystkich potyczkach oddziału podczas Akcji „Burza”.

Po rozformowaniu 2 pp Leg. AK w listopadzie 1944 r. przeszedł w rejon Wąchocka i Starachowic na meliny. Możliwe, że w 1945 r. zaangażował się w działalność podziemia poakowskiego. W sierpniu 1945 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO lub UB. Zdołał wydostać się z aresztu w Skarżysku-Kamiennej lub Mircu i wyjechać z zagrożonego terenu do Gdańska. Stamtąd z pomocą ppor. Stanisława Skotnickiego „Bogorii” przedostał się do Czechosłowacji i dalej przez Pilzno do Murnau w Amerykańskiej Strefie Okupacyjnej Niemiec.