Toruń. Urodziny geniusza astronomii Mikołaja Kopernika
Sukces NASA, przy marsjańskiej misji łazika Perseverance, przypomina dziś o urodzinach twórcy teorii heliocentrycznej. O tym geniuszu Polaku, który wstrzymał Słońce i poruszył Ziemię.
Mikołaj Kopernik urodził się 19 II 1473 w Toruniu. To jedna z najbardziej fascynujących postaci okresu renesansu. Znany głównie jako twórca teorii heliocentrycznej, która dała początek współczesnym poglądom na budowę świata. Twierdzenie Kopernika, że to nie Ziemia stanowi centrum Wszechświata, ale razem z innymi planetami krąży dokoła Słońca, wydaje się dzisiaj oczywiste. W momencie ogłoszenia był to pogląd bardzo rewolucyjny i wywarł głęboki wpływ na nauki przyrodnicze i filozofię.
Studia w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych odbył Kopernik w Akademii Krakowskiej (jesień 1491–zapewne do 1495), w epoce największego rozkwitu krakowskiej szkoły astronomicznej, uzyskując przygotowanie z matematyki, optyki geometrycznej, kosmologii, kosmografii oraz astronomii w zakresie: konstruowania i stosowania tablic astronomicznych oraz posługiwania się instrumentami astronomicznymi.
Z inicjatywy wuja Watzenrodego podjął studia prawa kanonicznego na uniwersytecie w Bolonii (jesień 1496–lato1501), a następnie — po kilkumiesięcznym pobycie na Warmii — studia medyczne w Padwie (jesień 1501–lato 1503) połączone z uzyskaniem (V 1503) doktoratu z prawa kanonicznego na uniwersytecie w Ferrarze.
Z okresu studiów Kopernika w Krakowie i we Włoszech pochodzi znaczna część jego, dotąd zachowanego, księgozbioru, który Kopernik zapisał diecezji warmińskiej znajduje się głównie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali. Szwedzi w roku 1692 ukradli księgozbiór i wywieźli go z Polski.
Główne dzieło Kopernika, De revolutionibus (O obrotach), tworzone między 1515 a 1530, uzupełniane i korygowane w ciągu następnego dziesięciolecia, było początkowo przeznaczone do rozpowszechniania wyłącznie w gronie zaprzyjaźnionych specjalistów. Rękopis O obrotach opatrzony Listem dedykacyjnym Kopernika do papieża Pawła III został przekazany do druku w Norymberdze 1541, opublikowany 1543.
Na koniec ciekawostka. Mikołaj Kopernik zajmował się badaniem przyczyn zarazy w Olsztynie. Odkrył wkrótce, że jej głównym powodem był spożywany zanieczyszczony chleb, bowiem pieczywo często lądowało na ziemi, po czym było konsumowane razem z brudem i zarazkami. Kopernik wpadł wówczas na pomysł, aby smarować pieczywo masłem, aby przywierający do pieczywa bród zniechęcał ludzi do jedzenia. W efekcie, ludność zaczęła dostrzegać problem. Brudny chleb przestał gościć w jadłospisie. Zaraza ustąpiła, natomiast samo smarowanie chleba masłem stało się popularne w całej Europie.